سرانه مصرف بنزین در برخی کشورهای عربی بین ۲ تا ۳ برابر ایران است

اما بررسی‌های تحلیلی نشان می‌دهد اگر به‌جای مصرف کل، شاخص درست یعنی سرانه مصرف بنزین را ملاک قرار دهیم، نتیجه کاملاً متفاوت خواهد بود.

سرانه مصرف یعنی چه؟ و چرا مهم‌تر از مصرف کل است؟

مصرف کل، مجموع بنزین مصرفی یک کشور است؛ اما برای مقایسه الگوی مصرف بین کشورها، باید میزان مصرف هر فرد را اندازه‌گیری کرد. به این شاخص، سرانه مصرف گفته می‌شود.

سرانه، تصویر دقیق‌تری از رفتار مصرفی، سبک زندگی و الگوی استفاده از خودرو ارائه می‌دهد.

مقایسه سرانه مصرف بنزین در ایران و کشورهای خلیج‌فارس

بر اساس داده‌های منتشرشده از منابع انرژی منطقه‌ای، سرانه مصرف بنزین در برخی کشورهای عربی بین ۲ تا ۳ برابر ایران است. این تفاوت، نشان‌دهنده الگوی متفاوت استفاده از خودرو و سبک زندگی در کشورهای نفت‌خیز حوزه خلیج‌فارس است.

سرانه مصرف بنزین در سال ۲۰۲۳ (لیتر به ازای هر نفر):

کشور سرانه مصرف (لیتر/نفر)

امارات متحده عربی ۱,۰۳۰

کویت ۱,۰۰۶

قطر ۸۹۷

عربستان سعودی ۸۹۴

بحرین ۸۱۲

عمان ۷۷۱

ایران ۳۶۸

همان‌طور که مشاهده می‌شود، ایران کمترین سرانه مصرف بنزین را در میان این کشورها دارد و سرانه امارات و کویت تقریباً سه برابر ایران است.

پس چرا ایران در مصرف کل بنزین بالا محسوب می‌شود؟

مقایسه مصرف کل تصویر دیگری ارائه می‌دهد. ایران از نظر جمعیت بسیار بزرگ‌تر از اغلب کشورهای عربی است؛ بنابراین حتی با سرانه پایین‌تر، مجموع مصرف کشور بالا است.

مصرف کل بنزین در سال ۲۰۲۳ (میلیون لیتر):

کشور مصرف کل (میلیون لیتر/سال)

ایران ۳۲,۴۴۵

عربستان سعودی ۳۲,۲۱۷

امارات متحده عربی ۹,۶۹۰

کویت ۴,۴۳۰

عمان ۳,۶۲۶

قطر ۲,۴۲۲

بحرین ۱,۲۱۹

چرا سرانه کشورهای عربی بالاتر است؟

دلایل متعددی باعث افزایش سرانه مصرف در کشورهای حوزه خلیج‌فارس شده است:

۱. جمعیت کم و سطح درآمد بالا

کشورهایی مانند قطر، کویت و امارات جمعیت کمی دارند، اما تعداد خودرو و میزان سفر جاده‌ای به‌ازای هر فرد زیاد است.

۲. خودروهای قدرتمند و لوکس

در این کشورها خودروهای شاسی‌بلند، موتورهای حجیم و مدل‌های پرمصرف محبوب هستند.

۳. کیفیت جاده‌ها و سفرهای بین‌شهری

زیرساخت‌های جاده‌ای پیشرفته و فاصله‌های بین‌شهری کوتاه، سفر با خودرو شخصی را رایج و راحت کرده است.

۴. سبک زندگی و وابستگی به خودرو شخصی

به‌دلیل شرایط اقلیمی گرم و حمل‌ونقل عمومی محدود در بخش‌هایی از منطقه، وابستگی به خودرو شخصی بالا است.

ایرانی‌ها منطقی‌تر مصرف می‌کنند؟

با وجود خودروهای پرمصرف داخلی، ناوگان حمل‌ونقل نه‌چندان پیشرفته و قیمت ارزان بنزین، انتظار می‌رود مصرف سرانه ایران بیشتر باشد. اما آمار نشان می‌دهد رفتار مصرفی جامعه ایرانی نسبتاً منطقی است و برخلاف تصور رایج، ایرانی‌ها از بسیاری از کشورهای عربی منطقه کمتر بنزین مصرف می‌کنند.

جمع‌بندی

در سرانه مصرف: ایران پایین‌ترین مصرف را بین کشورهای خلیج‌فارس دارد.

در مصرف کل: ایران یکی از بالاترین مصرف‌ها را در منطقه دارد.

نتیجه: برای تحلیل درست الگوی مصرف سوخت، سرانه شاخص دقیق‌تری نسبت به مصرف کل است.